طريقه خواندن نماز

شروع نماز

تكبيرة الاحرام

 
"نماز" با گفتن "الله اكبر" آغاز مي شود، گفتن "الله اكبر" در آغاز نماز به معناي جدايي از غير خدا و پيوستن به اوست.

اعلام بزرگي پروردگار و دوري جستن از تمام قدرتهاي دروغين است.

شروع نماز

تكبيرة الاحرام

 
"نماز" با گفتن "الله اكبر" آغاز مي شود، گفتن "الله اكبر" در آغاز نماز به معناي جدايي از غير خدا و پيوستن به اوست.

اعلام بزرگي پروردگار و دوري جستن از تمام قدرتهاي دروغين است

با اين تكبير به حريم نماز وارد مي شويم و برخي كارها بر ما حرام مي شود.

 هنگامي كه نماز را شروع مي كنيم بايد متوجه باشيم كه چه نمازي را مي خوانيم؛ مثلا نماز ظهر است يا عصر و آن را تنها براي اطاعت فرمان خداوند بجا آوريم كه اين همان "نيت" است و از اجزاي اصلي نماز به شمار مي آيد.

 از آغاز تا پايان نماز بايد از اين كارها كه نماز را باطل مي كند بپرهيزيم:

1- خوردن و آشاميدن.

2- روي از قبله برگرداندن.

3- سخن گفتن.

4- خنديدن.

5- گريستن.

6- بهم زدن صورت نماز. مثل راه رفتن.

7- كم يا زياد كردن اجزاي اصلي نماز؛ مانند ركوع.

هنگام گفتن "الله اكبر" مستحب است، دستها را تا مقابل گوشها بالا ببريم.

 قرائت
 پس از گفتن "الله اكبر" سوره حمد را مي خوانيم:

بسم الله الرحمن الرحيم
 (الْحَمْدُ للّهِ رَبِّ الْعَالَمِينَ  الرَّحْمـنِ الرَّحِيمِ  مَالِكِ يَوْمِ الدِّينِ إِيَّاكَ نَعْبُدُ وإِيَّاكَ نَسْتَعِينُ اهدِنَــــا الصِّرَاطَالمُستَقِيمَ صِرَاطَ الَّذِينَ أَنعَمتَ عَلَيهِمْ غَيرِ المَغضُوبِ عَلَيهِمْ وَلاَ الضَّالِّين  

  قرائت پس از سوره حمد، يك سوره ديگر از قرآن را مي خوانيم به عنوان نمونه، مي توان سوره توحيد را خواند:

سوره توحيد
بسم الله الرحمن الرحيم
(قُلْ هُوَ اللَّهُ أَحَدٌ اللَّهُ الصَّمَدُ لَمْ يَلِدْ وَلَمْ يُولَدْ وَلَمْ يَكُن لَّهُ كُفُوًا أَحَدٌ )
 
پسرها و مردان بايد نماز صبح و مغرب و عشا، حمد و سوره را (در ركعت اول و دوم) بلند بخوانند ولي دخترها وبانوان، اگر نا محرم صداي آنان را نشنوند مي توانند بلند بخوانند و در نماز ظهر عصر همه بايد حمد وسوره را آهسته بخوانند.

انسان بايد نماز را ياد بگيرد كه غلط نخواند و كسي كه اصلا نمي تواند صحيح آن را ياد بگيرد، بايد هر طور كه مي تواند بخواند و بهتر آن است كه نماز را به جماعت بجا آورد.

 ركوع
پس از تمام شدن حمد وسوره سر به ركوع خم مي كنيم و دستها را به زانوها مي گذاريم و مي گوييم:

"سبحان ربي العظيم وبحمده"
و يا مي گوييم: "سبحان الله، سبحان الله، سبحان الله"
 
سجده
سپس سر از ركوع برداشته (مي ايستيم) و آنگاه به سجده مي رويم و هفت عضو بدن؛ يعني پيشاني، كف دو دست، سر زانوها و نوك انگشتان بزرگ پا را بر زمين گذاشته و مي گوييم:

"سبحان ربي الاعلي وبحمده"

يا "سبحان الله" را سه مرتبه تكرار مي كنيم.

در سجده نماز، بايد پيشاني را روي خاك يا سنگ يا چيزهاي ديگري از زمين بگذاريم.

سجده بر چيزهايي كه از زمين مي رويد و براي خوراك و پوشاك انسان مصرف نمي شود نيز صحيح است.

مهر نماز كه بيشتر در بين ما معمول است، در حقيقت قطعه خاك پاكيزه اي است كه نمازگزار همراه خود دارد تا براي سجده، پيشاني را روي آن بگذارد.

 سجده دوم
پس از سجده اول ، مي نشينيم و بار ديگر به سجده رفته و سجده دوم را مانند سجده اول بجا مي آوريم.

با تمام شدن سجده دوم، يك ركعت نماز به پايان مي رسد؛ يعني تا بدينجا، ركعت اول نماز را خوانده ايم، بنابراين بطور خلاصه، ركعت اول نماز عبارت است از:

1- تكبيره الاحرام (گفتن "الله اكبر" در آغاز نماز).

2- قرائت (خواندن حمد و سوره).

3- ركوع و ذكر آن.

4- دو سجده و ذكر آنها.

 ركعت دوم
پس از تمام شدن ركعت اول نماز، بدون آن كه صورت نماز به هم بخورد و يا فاصله اي ايجاد شود، از جا برخاسته، بار ديگر مي ايستيم و حمد و سوره را به همان ترتيبي كه در ركعت اول نماز گفته شد، مي خوانيم.

 قنوت
در ركعت دوم نمازهاي روزانه، بعد از تمام شدن حمد و سوره و قبل از ركوع، مستحب است، دستها را روبروي صورت گرفته ودعايي بخوانيم؛ اين عمل را "قنوت" گويند.

در قنوت مي توان اين دعا را خواند:

"ربنا آتنا في الدنيا حسنة وفي الاخرة حسن وقنا عذاب النار"

پيامبر خدا (ص) فرمود: "كسي كه قنوت نمازش طولاني تر باشد، حسابرسي او در روز قيامت راحت تر است".

پس از قنوت، ركوع وسجده ها را مانند ركعت اول بجا مي آوريم.

 تشهد
در ركعت دوم هر نماز، پس از تمام شدن سجده دوم بايد در حالي كه رو به قبله نشسته ايم "تشهد" بخوانيم؛

يعني بگوييم:
"اشهد ان لا اله الا الله وحده لا شريك له و اشهد ان محمدا عبده ورسوله اللهم صل علي محمد وال محمد"

سلام
تا اينجا ركعت دوم نماز هم تمام مي شود و اگر نماز دو ركعتي باشد؛ مانند نماز صبح، بعد از تشهد، با گفتن سلام، نماز را تمام مي كنيم؛ يعني مي گوييم:

السلام عليك ايها النبي ورحمة الله وبركاته

السلام علينا وعلي عباد الله الصالحين

السلام عليكم ورحمة الله وبركاته
 
اكنون نماز صبح را فرا گرفتيم و چنانچه نمازي كه مي خوانيم سه ركعتي يا چهار ركعتي باشد، بايد در ركعت دوم، بعد از خواندن تشهد، بدون آن كه سلام نماز را بگوييم، بايستيم و ركعت سوم نماز را بخوانيم.
 
ركعت سوم
ركعت سوم نماز هم مانند ركعت دوم است، با اين تفاوت كه در ركعت دوم بايد با حمد و سوره بخوانيم، ولي در ركعت سوم، سوره و قنوت ندارد و فقط "حمد" را مي خوانيم و يا به جاي حمد، سه مرتبه مي گوييم:

"سُبحانَ اللهِ والحَمدُ للهِ وَلا اِلهَ الاّ اللهُ واللهُ اكبرُ"

 پس اگز نماز مغرب مي خوانيم، بايد بعد از سجده دوم (در ركعت سوم) تشهد بخوانيم وبا سلام، نماز را پايان دهيم.

 ركعت چهارم
اگر نمازي كه مي خوانيم چهار ركعتي باشد؛ يعني: نماز ظهر يا عصر يا عشا؛ پس از سجده ها (در ركعت سوم) بدون آن كه تشهد يا سلام را بخوانيم، مي ايستيم و ركعت چهارم را مانند ركعت سوم انجام مي دهيم و در پايان نماز؛ يعني پس از سجده دوم مي نشينيم و تشهد و سلام را مي خوانيم و نماز را تمام مي كنيم.

 خلاصه نماز
 اكنون كه چگونگي نمازهاي روزانه بيان شد، ياد آوري اين نكته لازم است كه؛ آنچه در نماز خوانده مي شود و ياد گرفتن آنها لازم است، تنها بيست جمله مي باشد، پس يادگيري نماز را دشوار ندانيم، و اين دستور زندگي ساز اسلام را كوچك نشماريم بلكه با چند ساعت صرف و چند مرتبه تكرار اين جملات، به آساني مي توان نماز را فراگرفت. براي توجه بيشتر، با حذف جمله هاي تكراري، بيست جمله واجب نماز را ياد آور مي شويم:
 
1-   "اللهُ اَكبَر"

2-   بِسْمِ اللّهِ الرَّحْمـَنِ الرَّحِيمِ

3-   الْحَمْدُ للّهِ رَبِّ الْعَالَمِينَ

4-   الرَّحْمـنِ الرَّحِيمِ

5-   مَـالِكِ يَوْمِ الدِّينِ

6-   إِيَّاكَ نَعْبُدُ وإِيَّاكَ نَسْتَعِينُ

7-   اهدِنَــــا الصِّرَاطَ المُستَقِيمَ

8-   صِرَاطَ الَّذِينَ أَنعَمتَ عَلَيهِمْ

9-   غَيرِ المَغضُوبِ عَلَيهِمْ وَلاَ الضَّالِّينَ

10-  قُلْ هُوَ اللَّهُ أَحَدٌ

11-  اللَّهُ الصَّمَدُ

12- لَمْ يَلِدْ وَلَمْ يُولَدْ

13- وَلَمْ يَكُن لَّهُ كُفُوًا أَحَدٌ

14- سُبحانَ ربٌي العظيمِ وَبحمدهِ

15- سُبحانَ ربٌي الاعلي وَبحمدهِ

16- اشهَدُ اَن لا اِلهَ الا اللهُ وَحدهُ لا شريكَ لَهُ

17- واشهدُ انٌ محمداً عبدُهُ ورَسُولُهُ

18- اللهُمٌ صَلٌ علي محمٌَدٍ والِ مُحمٌد

19- سُبحانَ اللهِ والحَمدُ للهِ وَلا اِلهَ الاّ اللهُ واللهُ اكبرُ

20- السٌلامُ عَليكُم ورحمة اللهِ وبركاتُهُ

 ترجمه نماز
  ·     "اللهُ اَكبَر": "خداوند از هر كس و هر چند بزرگتر است".
  ·      بِسْمِ اللّهِ الرَّحْمـَنِ الرَّحِيمِ: "بنام خداوند بخشنده مهربان".
  ·      الْحَمْدُ للّهِ رَبِّ الْعَالَمِينَ: "ستايش، مخصوص پرودگار جهانيان است".
 ·       الرَّحْمـنِ الرَّحِيمِ: "خداي بخشنده و مهربان".
 ·       مَـالِكِ يَوْمِ الدِّينِ: "صاحب روز پاداش (قيامت)".
  ·      إيَّاكَ نَعْبُدُ وإِيَّاكَ نَسْتَعِينُ: "تنها تو را مي پرستيم و تنها از تو كمك مي خواهيم".
  ·     اهدِنَــــا الصِّرَاطَ المُستَقِيمَ: "ما را به راه راست هدايت فرما".
  ·       صِرَاطَ الَّذِينَ أَنعَمتَ عَلَيهِمْ : "راه آنان كه به آنها نعمت دادي".
  ·      غَيرِ المَغضُوبِ عَلَيهِمْ: "نه راه كساني كه بر آنها خشم شده است".
  ·       وَلاَ الضَّالِّينَ: "و نه راه گمراهان".
  ·      قُلْ هُوَ اللَّهُ أَحَدٌ : "بگو اوست خداي يكتا".
  ·      اللَّهُ الصَّمَدُ : "خداي بي نياز".
  ·      لمْ يَلِدْ وَلَمْ يُولَدْ: "خدايي كه نه فرزند كسي است و نه فرزندي دارد".
  ·      وَلَمْ يَكُن لَّهُ كُفُوًا أَحَدٌ: "وهيچ كسي، همتاي او نيست".
 ·  سُبحانَ ربٌي العظيمِ وَبحمدهِ: "پروردگار بزرگ من پيراسته و منزه است و او را ستايش مي كنم".
  ·   سُبحانَ ربٌي الاعلي وَبحمدهِ: "پروردگار من از همه كس بالاتر و منزه است و او را مي ستايم"
  ·   اشهَدُ اَن لا اِلهَ الا اللهُ وَحدهُ لا شريكَ لَهُ: "گواهي مي دهم كه جز آفريدگار، خدايي نيست و يكتا و بي همتاست و شريك ندارد".
  ·    واشهدُ انٌ محمداً عبدُهُ ورَسُولُهُ: "وگواهي مي دهم كه محمد (ص) بنده و فرستاده خداوند است".
  ·     اللهُمٌ صَلٌ علي محمٌَدٍ والِ مُحمٌد: "خداوندا! بر محمد و خاندان او درود فرست".
  ·     سُبحانَ اللهِ والحَمدُ للهِ وَلا اِلهَ الاّ اللهُ واللهُ اكبرُ: "خداوند از هر عيبي پاك و منزه است و حمد و سپاس مخصوص خداوند است و جز او پروردگاري نيست و خدا بزرگتر و برتر از هر چيز است".
   ·     السلام عليك ايها النبي ورحمة الله وبركاته: "سلام و رحمت و بركات پروردگار بر تو باد اي پيامبر".
  ·     السلام علينا وعلي عباد الله الصالحين: "سلام بر ما (نمازگزاران) و بر بندگان نيكوكار خداوند".
   ·   السٌلامُ عَليكُم ورحمة اللهِ وبركاتُهُ: "سلام و رحمت و بركات خداوند بر شما (مؤمنين) باد".
   ·     ربنا اتنا في الدنيا حسنة وفي الاخرة حسنة وقنا عذاب النار: "پروردگارا!: هم دنيا و هم در آخرت، به ما نيكي عنايت فرما و ما را از عذاب آتش جهنم نگه دار".

 احكام نماز
1- اگر نمازگزار پيش از آنكه به مقدار ركوع خم شود و بدنش آرام گيرد عمداً ذكر ركوع را بگويد، نمازش باطل است.

2- اگر پيش از تمام شدن ذكر واجب، عمداً سر از ركوع بردارد نمازش باطل است.

3- واجب است نمازگزار بعد از ركوع بطور كامل بايستد و سپس به سجده برود و چنانچه عمداً بطور كامل نايستد نمازش باطل است.

4- اگر كسي پيش از آنكه پيشاني اش به زمين برسد و آرام گيرد، عمداً ذكر سجده را بگويد، نمازش باطل است و چنانچه از روي فراموشي باشد بايد دو باره در حال آرام بودن، ذكر را بگويد.

5- نمازگزار بايد بعد از تمام شدن ذكر سجده اول بنشيند تا بدن آرام گيرد و دو باره به سجده رود.

6- اگر نمازگزار پيش از تمام شدن ذكر، عمداً سر از سجده بردارد نمازش باطل است.

7- بهتر است در نماز بر خاك قبر امام حسين (ع) سجده كنيم كه يادآور جهاد و شهادت برترين انسانها، در راه مكتب اسلام است و اين عمل، هر روز به ما درس ايثار وفداكاري مي دهد.

8- سجده براي غير خدا حرام است؛ چرا كه سجده حالت بندگي انسان است و عبادت و بندگي تنها در پيشگاه پروردگار و به دستور او صحيح است.

 برخي از مستحبات نماز

1- پس از تمام شدن قرائت و قبل از ركوع، مستحب است "الله اكبر" بگوييم.

2- بعد از برخاستن از ركوع، مستحب است "الله اكبر" بگوييم و بهتر است اين جمله را هم بگوييم: "سمع الله لمن حمده".

3- قبل از سجده ها و بعد از آنها، مستحب است "الله اكبر" بگوييم.

4- بين دو سجده مستحب است بگوييم:

"استغفر الله ربي واتوب اليه"

5- در پايان هر ركعت و هنگام برخاستن براي ركعت بعد، مستحب است بگوييم: "بحول الله وقوته اقوم واقعد". 

تعقيب نماز
تعقيب نماز، ادامه دادن حالت عبادت است بعد از نماز.

مستحب است انسان، بعد از نماز، مقداري مشغول گفتن ذكر و خواندن دعا و قرآن شود ولازم نيست دعاها را به عربي بخواند و از بهترين تعقيبها، براي همه نمازها، تسبيحات معروفي است كه پيامبر اكرم (ص) به دختر گراميش حضرت زهرا (ع) آموخت و به "تسبيحات حضرت زهرا" معروف است، و آن عبارت است از:

 الله اكبر...............................34 مرتبه

الحمد لله..............................33 مرتبه

سبحان الله...........................33 مرتبه

 ونيز مستحب است، سجده شكر بجا آوريم؛ يعني به قصد شكر نعمتهاي پروردگار، به سجده رفته وصد مرتبه يا سه مرتبه و يا يك مرتبه بگوييم: "شكراً لله".